Interview Matt Owens
Matt Owens is voor veel webdesigners een ware held. Met Warren Corbitt samen heeft hij het bureau www.one9ine.com, dat werkt voor Bartle Bogle Hegarty, Nike, het MOMA, MTV, Raygun en andere klanten waar we allemaal jaloers op zijn. Daarnaast maakt hij veelgeprezen vrij werk op volumeone.com. Dus verwachtten wij een woeste creatieve geest. Wat blijkt? Owens is één van meest serieuze, gedisciplineerde designers ooit.
Is webdesign anders?
Ja en nee. Ons bedrijf doet van alles: print, websites, brand identity. Ik heb een klassieke opleiding, veel printdesign gedaan, en dat doen we nog steeds. Wat webdesign anders maakt, is dat je verstand moet hebben van dingen waar grafisch ontwerpers niet mee te maken hebben. Het is grafisch design plus user interface design plus verhalen vertellen en al die dingen hebben invloed op elkaar. De techniek moet je niet alleen begrijpen, je moet het echt leuk vinden. En dat doe ik. De meeste mensen van mijn leeftijd zijn opgegroeid met computers. Ik heb nooit geleerd hoe je design doet zonder computer. Maar ik heb ook een heel strenge designopleiding gehad, en die basisprincipes zitten nog steeds in ons hoofd.
Hoe werken jullie?
Bij grote projecten van grote klanten praten we over twee dingen. Waar willen ze heen met het “gevoel”? Wat is de inspiratie voor wat ze doen? Wat wil je dat mensen er aan overhouden? Dat gaat allemaal over emoties. Tegelijkertijd praten we over infrastructuur. Hoeveel inhoud wordt het? Wat is er aan beeld beschikbaar, wat kunnen we daaraan veranderen, wat niet, enzovoort. Want ik geloof dat een design zo goed is als de dingen waarmee je het moet doen. Als je zes pagina’s tekst hebt, kun je het niet vormgeven als een gedicht. Wil je wel een gedicht, dan moet je de tekst aanpassen. Vervolgens maken we meestal een paar demonstraties van de user interface, zodat je kunt zien hoe het ongeveer zou kunnen werken. Dus het gaat vooral om duidelijkheid: wat zijn de verwachtingen van de klant, en wat kun je bereiken. In webdesign heb je weinig vrijheid om te improviseren, En de meeste designers willen juist vrijheid. Ik doe rare, experimentele dingen voor mezelf, en van dat soort werk ben ik de grootste fan. Maar in een vergadering met klanten ben ik de eerste die zegt: weet je, dit project is er niet vanwege mijn rare visuele ideeën. Natuurlijk is mijn visie op design belangrijk, dat is de reden dat ze naar mij toekomen, maar het is niet de reden van het project. Dat is het verschil tussen persoonlijk en professioneel werk. Bij werk voor klanten ben je een variabele in een groter proces. Uiteindelijk wordt het toch een kruising van allerlei dingen: jouw talent, het talent van de schrijver, de logistieke kwaliteiten van iemand anders en de behoeften van de klant. Als designer moet je je plaats in dat grotere geheel accepteren en begrijpen. Veel traditionele designers denken ten onrechte dat ze “King Shit” zijn. Je eigen ding doen, individueel, creatief, prima. Maar om te zeggen dat mensen daarom naar jou moeten komen en dat jij daarom design doet, dat klopt niet. Je moet designen omdat je het leuk vind met jouw creatieve talent problemen op te lossen die niks met jezelf te maken hebben.
Jij vindt het kennelijk allebei leuk.
Ik weet hoe ik m’n eigen ding moet doen. Maar ik ben niet zo arrogant dat ik zeg: werk voor klanten is dom, dat is iets voor losers. Werk voor klanten is zwaarder en daardoor interessanter: je moet méér moeilijke beslissingen nemen dan bij je eigen werk. Eén van de dingen die ik als grafisch ontwerper heb geleerd is: als je kunt opschieten met een klant, als er het vertrouwen is dat jij er niet op uit bent om lastig te zijn, dan heb je een stuk makkelijker. Als je met grote budgetten en veel mensen hebt te maken, gaat het allemaal om diplomatie. Luisteren, weten wanneer je ergens tegenin moet gaan, en wanneer je zegt: deze kwestie is het niet waard, we gaan verder. Ik heb geleerd hoe je iemand verbaal benadert, hoe je hem visueel overtuigt, dat is essentieel voor je succes. Je moet kunnen zeggen: dit ben ik, maar ik begrijp wat uw achtergrond is en wat u bedoelt. Als je grote projecten doet – online of offline – dan doe je dat professioneel en dat is een andere wereld. En veel designers en nieuwe media types vergeten dat. Natuurlijk vind ik het leuk om een platenhoes te doen voor een punk rock band. Dat doe ik nog steeds. Mijn kritiek op design in New York is: er zijn te veel rijkeluiskinderen die design er als een soort leuke hobby bij doen.
Daarom heb je je eigen bedrijf.
Voor een deel is one9ine gewoon een baan. Maar op een gemiddelde dag doe ik èn werk voor serieuze opdrachtgevers èn cool stuff online èn platenhoezen voor vrienden… dat evenwicht is belangrijk voor mij. Die platenhoezen doe ik voor niks, en dat kan niet bij one9ine. Het is een design studio, een bedrijf dat mensen en rekeningen moet betalen. Nu ik ouder word (hij is net 30 – Credits), vind ik dat als je echt goed werk wilt doen… dat je dan niet alleen getalenteerd moet zijn, maar dat je ook moet begrijpen hoe je dat talent verwezenlijkt. Ik heb printklussen gedaan waar je design langs 5 verschillende mensen moet, en iedereen heeft een lijstje veranderingen. Bij online dingen is dat net zo, dat hoort erbij. Mensen huren jou in voor veel geld en zij zijn gebonden. Als wij iets voor het Moma (Museum of Modern Art in New York) doen, dan moeten ze een bepaald vertrouwen hebben om ons überhaupt dat project te geven. Het wordt een kruising van iedereen’s halfbakken ideeën, maar het moet geen optelsom van al die halfbakken ideeën worden. Daarom huren ze designers, want ze willen een eenduidige visie.
Op het web heb je als designer veel minder controle dan in print.
Dat hangt er van af. Het gaat allemaal over beperkingen. Met Flash heb je minder beperkingen. Daar kan je leuke, interactieve dingen mee doen; je kan niet met veel tekst uit de voeten, maar je kunt iets toevoegen dat veel meer leeft. Als je html gebruikt, kan je niet zo veel doen. Het is het verschil tussen het ontwerpen van een fiets of een auto. Het zijn allebei mechanische dingen, maar de beperkingen zijn heel anders. Uiteindelijk houden mensen van dingen die bewegen en herrie maken. Daarom hebben we televisie en video-games. Een grote html-site maken is net zoiets als het telefoonboek ontwerpen. Het wordt op z’n best zo interessant als het telefoonboek zelf. Maar als je iets in Flash doet, dat korter is, visueler, meer “soundbity”… dat vinden mensen toch het leukst. Wij zijn een “front end shop”. Bij ons kom je voor design. Als je hier komt en zegt: we hebben zelf al iets heel cools bedacht, willen jullie dat in Flash doen, dan doen we dat niet.
Webdesign is problemen oplossen. Bij print gaat het uiteindelijk om dingen over de pagina schuiven. In webdesign gaat het om: wat zou er gebeuren als we dit doen? Dus zoeken we uit hoe we dat kunnen laten gebeuren en dat is echt leuk. Een traditionele ontwerper kan Quark en Photoshop leren en voor de rest van z’n leven ontwerper zijn. Maar als je echt goed wilt zijn in interactieve dingen, ben je altijd aan het leren. Als we niet weten hoe we iets moeten doen, dan vinden we het uit. Ik ben niet zo’n webtype, ik ben designer, en het is toevallig zo dat de meeste dingen die ik interessant vind online staan. Er is zoveel te zien, en in webdesign zijn zoveel meer variabelen. Een traditionele grafisch ontwerper kan twee kleurvlakken naast elkaar zetten, er iets abstracts bij vertellen en daar verliefd op worden. Maar ik ben niet elke 5 minuten op het web aan het kijken. Ik surf wel, omdat ik site reviews doe voor Shift. Maar ik doe platenhoezen, ga naar optredens… het webgedeelte van m’n leven is groot, maar ik ben er niet altijd mee bezig. Ik ben gewoon een designer die toevallig in de interactieve hoek zit.
